Znakowanie artykułów rolno-spożywczych jest niczym innym jak przekazywaniem konsumentom wyspecjalizowanej wiedzy o produkcie. Informacja zawsze odgrywała istotną rolę w życiu człowieka, m.in. w zawieranych przez niego transakcjach handlowych, ponieważ dzięki niej mógł on podejmować decyzje zgodnie z własnym przekonaniem. Nic więc dziwnego, że również w dzisiejszych czasach ze względu na ciągły postęp technologiczny, w dobie Internetu, znaczenie informacji zdecydowanie wzrosło. Stała się ona wartością cenną i użyteczną, a co najważniejsze dobrem pożądanym przez wszystkich.

Asymetria informacji

Prawo konsumenta do informacji stanowi jedną z fundamentalnych gwarancji jego bezpieczeństwa i świadomego uczestnictwa w rynku. Prawo to zostało zapewnione w konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, która z jednej strony gwarantuje każdemu człowiekowi bez wyjątku prawo do pozyskiwania informacji, z drugiej – nakłada na władze publiczne obowiązek ochrony konsumenta przed działaniami zagrażającymi jego zdrowiu, bezpieczeństwu oraz ochrony przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi.

Każdy z nas w codziennym życiu dokonując zakupów produktów spożywczych staje się konsumentem. To przy półce sklepowej stając przed wyborem interesującego nas produktu, mając do dyspozycji jedynie dane zawarte w oznakowaniu, dostrzegamy różnice w relacjach producent – konsument. W relacjach tych widać asymetrię informacji – producent o swoich wyrobach wie wszystko, zna je od podstaw, z kolei konsument wie o nich tylko tyle ile zdradzi mu w oznakowaniu producent. To sprawia, że konsument w obrocie handlowym stał się słabszym podmiotem w starciu z producentem. Słabość ta dodatkowo pogłębia się wraz z każdą informacją nieprawdziwą, niepełną, niezrozumiałą, nierzetelną, a więc innymi słowy mówiąc niespełniającą wymogu transparentności.

Ochrona przez informację

Ochrona słabszego podmiotu na rynku, czyli konsumenta stała się priorytetem zagwarantowanym przez „prawo żywnościowe”. Ustawodawca przyjął zasadę „ochrony przez informację”, w myśl której informacja o produkcie ma za zadanie wyrównanie szans słabszego podmiotu tj. konsumenta, zrekompensowanie jego niewiedzy i braku świadomości poprzez nałożenie na silniejszego partnera tj. profesjonalistę obowiązku udzielania tej informacji. Takie podejście ma na celu zapobieganie oszukańczym lub podstępnym praktykom, fałszowaniu żywności oraz wszelkim innym praktykom mogącym wprowadzać konsumenta w błąd.

Konsument oczekuje wyczerpujących danych

Wizerunek konsumenta na przełomie wieków ulegał przeobrażeniom. Nie jest to już tylko pasywny uczestnik rynku tzw. „przeciętny Kowalski”, kupujący wszystko co uda mu się znaleźć na półkach sklepowych. Współczesny konsument jest podmiotem bardzo wymagającym, świadomym własnych potrzeb oraz aktywnie poszukującym i uważnie analizującym uzyskane informacje. Współczesny konsument przy swoim zaangażowaniu, spostrzegawczości, ostrożności i krytyczności jest w stanie podjąć właściwą, racjonalną i świadomą decyzję dotyczącą spożywanej przez siebie żywności po uprzednim uzyskaniu stosownych informacji.

Duża różnorodność produktów spożywczych obecnych na rynku sprawia, że konsument oczekuje jasnych i wyczerpujących danych dotyczących charakteru, właściwości, składu oraz tożsamości artykułu spożywczego. Tylko rzetelne i niewprowadzające w błąd informacje na temat żywności pomagają w podejmowaniu decyzji mających wpływ na zdrowie, finanse i zadowolenie konsumentów. Decyzji służących zaspokajaniu potrzeb, oczekiwań i przekonań kupującego.

Cały artykuł został opublikowany w nr 1/2017 kwartalnika "Kierunek spożywczy''.

fot.: 123rf.com