Masz wpływ na bezpieczeństwo tego, co jesz!

Za bezpieczeństwo żywności dostępnej na rynku odpowiadają producenci, ale pamiętajmy, że od momentu zakupu to konsument musi zadbać o zachowanie właściwej higieny w kuchni, odpowiednie przygotowywanie potraw oraz przechowywanie.

Tymczasem, jak wynika z zeszłorocznego badania przeprowadzonego przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) we współpracy z IPSOS, około 60% Europejczyków uważa, że informacje dostępne na temat bezpieczeństwa żywności są zbyt techniczne i trudne do zrozumienia.

Właśnie dlatego, w ramach kampanii #Safe2EatEU („Jedz bezpiecznie”) EFSA oraz Państwowa Inspekcja Sanitarna szerzą wiedzę na temat tego, jak podczas zakupów i we własnej kuchni dbać o zdrowie swoje i swoich najbliższych.

7 zasad bezpiecznej żywności

EFSA opracowała 7 prostych do wprowadzenia zasad, które pozwolą uniknąć konsekwencji wynikających z niewłaściwego postępowania z żywnością po jej zakupie. Są szczególnie ważne zwłaszcza latem, gdy wzrasta ryzyko zakażeń i zatruć pokarmowych.

Utrzymanie czystości

Bakterie przenoszone przez żywność są niewidoczne dla oczu – co nie oznacza, że ich nie ma. Mycie rąk to podstawa, powinniśmy o tym pamiętać przed kontaktem z żywnością, podczas jej przygotowywania, po wyjściu z toalety. Pamiętajmy także by dokładnie myć i odkażać powierzchnie i sprzęty wykorzystywane podczas gotowania. Chrońmy również kuchnię i żywność przed owadami i innymi zwierzętami.

Sprawdzanie żywności w sklepie

Robiąc zakupy sprawdzajmy, czy wybrane przez nas produkty nie noszą śladu zepsucia oraz czy są właściwie przechowywane. Wyróbmy w sobie nawyk czytania etykiet na produktach - znajdziemy na nich, m.in. listę składników (w tym alergenów), informacje o warunkach przechowywania, datę minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia czy wartość odżywczą.

Oddzielanie żywności surowej od gotowanej

Pakując zakupy, oddzielajmy warzywa i owoce od chemii gospodarczej, surowego mięsa, owoców morza czy jaj. Przygotowując dania z surowego mięsa używajmy oddzielnego sprzętu, np. noży i desek do krojenia. Przechowujmy żywność w oddzielnych pojemnikach, tak aby nie dopuścić do kontaktu między żywnością surową i tą już ugotowaną.

Bezpieczne i dokładne gotowanie

Gotowanie zabija groźne bakterie, dlatego tak ważne jest by ustawiać właściwą temperaturę podczas obróbki termicznej. Żywność taką jak zupy czy sosy doprowadzajmy do wrzenia. Mięso i ryby smażmy bądź pieczmy do czasu, aż będziemy mieć pewność, że soki z ich wnętrza nie są różowe. Wcześniej przygotowaną żywność odgrzewajmy przed spożyciem do temperatury powyżej 70°C.

Utrzymywanie żywności w odpowiedniej temperaturze

Świeże produkty schładzajmy w ciągu dwóch godzin od zakupu. Jeśli nie planujemy zjeść kupionych produktów w ciągu kilku najbliższych dni, umieśćmy je w zamrażalniku. Tuż przed podaniem gotowanych potraw utrzymujmy ich wysoką temperaturę (powyżej 60°C).

Prawidłowe mrożenie żywności

Żywność mrożoną możemy przechowywać od 1 do 12 miesięcy (w zależności od jej rodzaju). Zamrażajmy ją przed upływem terminu przydatności do spożycia. Nie zamrażajmy jednak niczego dwukrotnie.

Używanie bezpiecznej wody i żywności

Korzystajmy z bezpiecznej wody i wybierajmy żywność, która została przygotowana tak, aby była bezpieczna, np. pasteryzowane mleko. Myjmy owoce i warzywa, zwłaszcza jeśli jemy je na surowo (ale nie myjmy surowego mięsa, zwłaszcza drobiowego, aby nie doprowadzić do zanieczyszczeń krzyżowych). Nie jedzmy też żywności, która utraciła datę przydatności do spożycia.

Dlaczego higiena żywności jest tak ważna?

Jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), nieprzestrzeganie higieny żywności może prowadzić do groźnych chorób. Na jakie niepokojące objawy mamy zwracać uwagę? Zakażeniu pokarmowemu najczęściej towarzyszą objawy żołądkowo-jelitowe takie jak bóle brzucha, biegunka, wymioty, brak apetytu, osłabienie i nudności. Takie zatrucie jest szczególnie niebezpieczne dla kobiet w ciąży, małych dzieci oraz osób starszych.

5 bakteri, które najczęściej odpowiadają za zatrucia i zakażenia pokarmowe

• Salmonella spp. – to najczęstsza przyczyna bakteryjnych zatruć pokarmowych w Polsce. Zazwyczaj występuje w mięsie drobiowym, surowych jajach, surowym lub źle pasteryzowanym mleku i produktach mlecznych, a także w wyrobach ciastkarskich oraz przyprawach.
• Campylobacter spp. – występuje głównie w mięsie, w surowym lub źle pasteryzowanym mleku, w surowych rybach i owocach morza, a także w nieuzdatnionej lub zanieczyszczonej po uzdatnieniu wodzie pitnej. Ta bakteria wywołuje najwięcej zatruć pokarmowych w całej Unii Europejskiej.
• Listeria monocytogenes – najczęściej występuje w wędlinach pakowanych, rybach wędzonych na zimno, surowym mleku, serach pleśniowych oraz krojonych owocach i warzywach. Wywołuje chorobę zwaną listeriozą, która ma wysoki wskaźnik śmiertelności.
• Gronkowce – najczęstszą przyczyną zatruć gronkowcowych są wyroby cukiernicze z kremem, mleko i produkty mleczne, produkty garmażeryjne, produkty mięsne i sałatki.
• Cronobacter spp. – to bakteria niebezpieczna dla niemowląt, a zwłaszcza dla wcześniaków. Zachorowanie na nią cechuje się wysoki wskaźnikiem śmiertelności. Jej najczęstszym źródłem jest mleko w proszku i preparaty mlekozastępcze. Bakteria namnaża się błyskawicznie w temperaturze pokojowej. Można się przed nią uchronić, zachowując wysoką higienę, podając dziecku posiłki natychmiast po ich przygotowaniu oraz starannie myjąc butelki.

Jedz świadomie, żyj bezpiecznie

#Safe2EatEU to już czwarta odsłona kampanii EFSA, organizowanej przy współpracy z Państwową Inspekcją Sanitarną. Jej celem jest przekazanie naukowych faktów na temat żywności w sposób jasny, dokładny, a jednocześnie zrozumiały dla każdego.
Rola EFSA w zakresie wymagań mikrobiologicznych jest nieodzowna.  Urząd na bieżąco monitoruje sytuację i współpracuje z krajami członkowskimi oraz z Europejskim Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) w przypadku ognisk zakażeń pokarmowych, których źródłem może być żywność.