Po okresie znaczącego przyśpieszenia rozwoju branży spożywczej związanego z wejściem Polski do Unii Europejskiej,  dzięki zmianom za równo technologicznym i organizacyjnym, polskie firmy weszły do czołówki nowoczesnych producentów żywności. Obecnie, gdy sektor spożywczy jest już rozwinięty, spółki stają przed nowymi wyzwaniami. W zależności od danego przedsiębiorstwa, w celu dalszego rozwoju, niezbędnym krokiem może okazać się akwizycja, modyfikacja modelu sprzedaży, zwiększanie palety produktów czy ekspansja zagraniczna. Taka decyzja niewątpliwie związana będzie z potrzebą dodatkowego finansowania.

Czy obligacje korporacyjne mogą być rozwiązaniem dla spółek z sektora spożywczego? Jak najbardziej tak, o czym coraz częściej przekonują się polskie przedsiębiorstwa. Głównym powodem świadczącym na ich korzyść jest większa elastyczność tego rodzaju finansowania pozwalająca na dopasowanie do prowadzonej przez spółkę działalność przy jednoczesnych zachowaniu nad nią pełnej kontroli. Jak wynika z danych Fitch Polska w  ciągu ostatnich 4 lat zadłużenie przedsiębiorstw z tytułu wyemitowanych długoterminowych obligacji wzrosło ponad dwukrotnie, osiągając na koniec I półrocza 2015 r. poziom przekraczający 55 mld zł. Co istotne, rola obligacji w strukturze finansowania przedsiębiorstw również rośnie. Na koniec I półrocza 2015 r. wartość wyemitowanych przez przedsiębiorstwa obligacji przekroczyła 16% łącznego zadłużenia przedsiębiorstw z tytułu kredytów i obligacji. Wzrost koniunktury gospodarczej to dobry moment na poszukiwanie dodatkowych źródeł finansowania, takich jak obligacje korporacyjne. Należy podkreślić, że dywersyfikacja źródeł finansowania w okresie dobrej koniunktury może okazać się niezwykle cenna w latach bessy, kiedy banki zaostrzają warunki udzielania finansowania dla niektórych branż często bez podawania konkretnej przyczyny.

Obligacje korporacyjne – czym są?

Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii. Emitent stwierdza w nim, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia zapisanego w warunkach emisji. Obligacje mogą cechować się stałym lub zmiennym oprocentowaniem (opartym o WIBOR), wypłacanym najczęściej kwartalnie lub półrocznie. Warto również podkreślić, że zdecydowana większość Obligacji ma konstrukcję spłaty balonowej (całość pożyczonego kapitału spłacana jest w dniu zapadalności obligacji), co oznacza brak miesięcznego obciążenia przepływów pieniężnych spółki. Obligacja jest zatem finansowaniem dłużnym, stanowiącym bezpośrednią alternatywę dla finansowania bankowego.

Typy ofert obligacji korporacyjnych

Pierwszy i najczęściej wykorzystywany rodzaj emisji to emisja prywatna. Taką ofertę można przeprowadzić bardzo szybko, ale liczba jej adresatów to maksymalnie 149 inwestorów. Ze względu na szybkość procesu pozyskania środków (nawet do kilku tygodni) oraz mniejszy ich koszt, jest to najczęściej wybierany rodzaj oferty. Dodatkowo w przypadku kierowania emisji obligacji do instytucji finansowych jest to forma oferty pozwalająca na zebranie znaczących kwot. Kolejnym rodzajem jest oferta publiczna bez sporządzania prospektu i memorandum – w tym przypadku nie ma limitów liczby i rodzaju inwestorów. Wadami takiej oferty jest minimalny zapis, który musi opiewać na ekwiwalent 100 tys. EUR oraz, że dokumenty marketingowe podlegają weryfikacji przez Komisję Nadzoru Finansowego, co przedłuża cały proces emisji. Można także przeprowadzić ofertę publiczną z memorandum informacyjnym, gdzie nie występuje limit ograniczający adresatów emisji obligacji oraz nie ma obowiązku zatwierdzania memorandum przez KNF. Największą wadą tego rozwiązania jest maksymalna wartość ofert, która nie może przekroczyć 2,5 mln EUR w ciągu roku oraz weryfikacja dokumentów marketingowych przez KNF. Ostatnim rodzajem jest oferta publiczna z prospektem emisyjnym zatwierdzanym przez KNF – w tym przypadku nie ma ograniczeń dotyczących minimalnego zapisu oraz maksymalnej wartości emisji, może ona być szeroko promowana lecz jest to niestety proces długotrwały, a co za tym idzie bardziej kosztowny dla spółki.

Obligacje mogą być adresowane do inwestorów instytucjonalnych oraz indywidualnych. W przypadku inwestorów instytucjonalnych możemy liczyć na znaczące kwoty zaangażowania, ale z drugiej strony nałożone są na nich limity zaangażowania. W przypadku inwestorów indywidualnych kwoty zaangażowania są mniejsze, ale otwiera to nowe źródło finansowania dla spółki.

Obligacje mogą, ale nie muszą być zabezpieczone, co pokazują przykłady przeprowadzonych w ostatnich latach emisji obligacji. Często wymagania stawiane przez potencjalnych obligatariuszy dotyczące zabezpieczenia są zdecydowanie niższe od wymagań stawianych przez banki. Zabezpieczenie obligacji obniża ich koszt oraz poszerza grupę inwestorów do których kierowana jest emisja, co naturalnie przekłada się na większe prawdopodobieństwo skutecznego pozyskania kapitału.

Jaki rodzaj obligacji będzie najlepszy dla naszej spółki?

Niestety nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Każda spółka charakteryzuje się innym profilem działalności, modelem zarządzania oraz potrzebami kapitałowymi. O tym do kogo zdecydujemy się skierować emisję oraz jakie parametry obligacji spółka jest w stanie uzyskać, decyduje każdorazowo sytuacja finansowa danego przedsiębiorstwa, strategia dalszego rozwoju oraz rynki, na których prowadzi swoją działalność. Wszystkie wymienione powyżej czynniki wpływają na szeroko rozumiane ryzyko kredytowe i muszą być analizowane dla każdego przypadku oddzielnie.

Źródło, fot. Navigator Capital Group