Siedlisko

Choć Izrael to ziemia, na której uprawiano winorośl już w czasach biblijnych, dziś zalicza się go do winiarskiego Nowego Świata. Odrodzenie produkcji wina w Izraelu nastąpiło pod koniec XIX wieku, po ponad 1200 latach panowania Islamu. W 1883 baron Edmund Rotshild ufundował winiarnię Carmel w Zichron Yakow. Produkcja zakładu w całości przeznaczana była na krajowy rynek, zaspakajając popyt na tanie, półsłodkie wina robione z odmian carignan i sémillon.  Wykorzystywano je  głównie do celów religijnych. Gdy w 1948 kraj uzyskał niepodległość, izraelskie wina nadal były kiepskie, choć liczba komercyjnych winiarni wzrosła do 14. Na znaczące zmiany trzeba było poczekać aż do lat osiemdziesiątych.

W 1972 r. profesor Cornelius Ough z Departamentu Uprawy Winorośli i Enologii na Kalifornijskim Uniwersytecie w Davos odwiedził Izrael. Gdy zobaczył Wzgórza Golan stwierdził, że gleba i klimat zapewnią tu idealne warunki uprawy winorośli. W 1976 r. zespół młodych, izraelskich winiarzy zasadził krzewy sprowadzone z Kalifornii. 40 lat temu w 1983 roku cztery lokalne kibuce: El Rom, Ortal,  Ein Zivan i Geshur oraz 4 kooperatwy: Ramat Magshimim, Yonatan, Allone Habashan i Ramot Naftali powołały do życia Golan Heights Winery z siedzibą w małym miasteczku Katzrin. Trzy lata później nowopowstała winiarnia wypuściła na rynek swoje pierwsze wina, a już w 1987 sędziowie konkursu International Wine and Spirit Competition w Londynie przyznali Cabernet Sauvignon rocznik 1984 tytuł najlepszego caberent sauvignon świata. Stało się jasne, że Izrael jest w stanie wytwarzać wina najwyższej klasy. Rewolucja się zaczęła i nie było odwrotu. W kolejnych latach na producenta spadł deszcz nagród. I tak jest do dziś.

Klucz do sukcesu

Przyczyn ogromnego sukcesu Golan Heightes Winery jest kilka. Po pierwsze: wspaniałe terroir. Ta bajkowa kraina na północy Galilei oferuje bazaltową powulkaniczną glebę, właściwe ukształtowanie terenu i odpowiedni klimat. Izrael leży daleko na południu (33N), w miejscu, gdzie latem jest bardzo gorąco, ale winnice na Wzgórzach Golan położone są na wysokości od 400 do 1200 m.n.p.m. Jest tu o wiele chłodniej niż w innych rejonach. Zimą często pada śnieg i bywają ujemne temperatury. Dni są słoneczne, a noce chłodne. Odmiany winogron są starannie dobierane do warunków klimatycznych występujących na każdej działce. Dlatego z powodzeniem uprawia się tu zarówno ciepłolubne moscatele, jak i zimnolubne rieslingi, a nawet wytwarzane są tu wina typu icewine i musujące metodą klasyczną.

Po drugie – winiarzy wspiera nowoczesna technologia. Warunki w 28 winnicach podzielonych aż na 450 działek są monitorowane w zakresie różnych parametrów. Systemem kropelkowego nawadniania krzewów sterują komputery. Winorośle na wszystkich działkach są pod stałym nadzorem ośrodka zarządzania, który przypomina centrum lotów kosmicznych. 

Po trzecie wreszcie – produkcją wina zajmuje się utalentowany zespół wykształconych w Kalifornii fachowców, pod kierownictwem światowej klasy winemakera – Victora Schoenfelda.

To wszystko sprawia, że  Golan Heights Winery to jedna z najbardziej zaawansowanych technologicznie winiarni na świecie. W Izraelu to pionier niemal we wszystkich dziedzinach związanych z uprawą winorośli i produkcją wina.

Jakie wina?

Na 630 hektarach uprawianych jest 20 odmian winorośli, z których powstają wina w różnych stylach.

Od założenia w 1983 roku Golan Heights Winery wypuściła na rynek trzy wiodące marki – Yarden (od rzeki Jordan), Gamla (nazwa starożytnego miasta w Galilei) i Hermon (najwyższy szczyt Izraela – 2814 m n.p.m.).

W każdej serii znajdziemy wielokrotnie nagradzane wina. Absolutnym rekordzistą jest Cabernet Sauvignon z linii Yarden. Wino to zdobyło główne nagrody we wszystkich najważniejszych konkursach, z licznymi „pierwszymi" dla Izraela (pierwsze izraelskie wino, które zostało zaproszone na New York Wine Experience, pierwsze izraelskie wino, które znalazło się w Wine Spectator Top 100 i najwyższa ocena czerwonego wina w JancisRobinson.com, 95 punktów i Platynowy Medal w Decanter WWA itp.)

Warto też dodać, że  wina z Golan Heights Winery są całkowicie koszerne tzn. nadające się do obchodzenia religijnych świąt żydowskich przez cały rok, łącznie z Paschą. Aby wina miały taki status, cały proces produkcji – od upraw aż po butelkowanie – przebiega pod nadzorem dwóch rabinów. Od początku istnienia winiarni tj. roku 1983, winiarnią opiekują się Hagaon Rabbi oraz Avrohom Dov Oyerbach Shallita, będący też przewodniczącym sądu rabinicznego w Tyberiadzie. Przyznaje  on corocznie odnawiany certyfikat koszrutu i jeśli pojawiają się jakiekolwiek pytania natury prawnej czy teologicznej, udziela odpowiedzi. Pieczęć rabina, tzw. hasztaga z jego podpisem, znajduje się na  kontretykiecie każdej butelki wina wyprodukowanego przez Golan Heights Winery. W winnicy oraz w winiarni bezpośrednio przy produkcji zatrudnieni są wyłącznie religijni Żydzi, tzn. tacy, którzy przestrzegają szabatu. – Pomiędzy rzędami winorośli nie mogą rosnąć żadne inne owoce ani warzywa. Co siedem lat winogrady muszą obowiązkowo, przez rok, leżeć odłogiem i „odpoczywać”. Wreszcie z każdej beczki i tanku, w których wino dojrzewa, należy odlać symboliczną jego ilość w ofierze dla Świątyni w Jerozolimie – tłumaczy Paweł Gąsiorek, Prezes Domu Wina.

Współczesne winiarstwo w Izraelu

Do lat 90. konsumpcja wina była w Izraelu niska. Wynikało to ze słabej jakości oferty i braku elementarnej wiedzy o winie u konsumentów. Podobna sytuacja była wówczas  w Polsce. Sukces winiarni ze Wzgórz Golan pociągnął za sobą całą branżę oraz wywołał skokowy wzrost zainteresowania winem. Zapanowała moda na uprawę winorośli. Krajowe wino trafiło do restauracji, a te podchwyciły temat foodpairingu. Rozkręciła się enoturystyka. Nawet małe, butikowe winiarnie zaczęły przyjmować weekendowych gości. Winorośle sadzono w każdym zakątku kraju, nawet na pustyni Negev.

Trzeba pamiętać, że Izrael nie jest dużym krajem, ale jego ukształtowanie powoduje ogromne zróżnicowanie klimatyczne. Dziś działa tu ponad 300 producentów uprawiających ponad 5500 ha winnic. Rewolucja ze Wzgórz Golan wpłynęła też na popularność odmian. Najczęściej uprawiane są szczepy międzynarodowe z cabernet sauvignon na czele, dalej merlot, syrah, chardonnay i sauvignon blanc. Rośnie zainteresowanie odmianami śródziemnomorskimi. Wino stało się nie tylko modne, ale awansowało do roli narodowej ikony, a winiarnia ze Wzgórz Golan wśród wytwórców ma status największej gwiazdy.

Golan Heights Winery w Polsce

Na początku lat dwutysięcznych kierownictwo nad firmą objął Shalom Blayer, wielki przyjaciel Polski, zafascynowany jej językiem i kulturą. To dzięki jego uporowi i determinacji ruszył eksport wina do kraju nad Wisłą. Kolejne lata pracy i inwestycji w marketing przyniosły efekty. Wina serii Yarden, Gamla czy Hermon trafiają do setek restauracji i sklepów specjalistycznych w całym kraju, a należy tu zaznaczyć, że nie należą do najtańszych.

Polski importer i przedstawiciel winiarni – Dom Wina –  ma na liście aż 26 etykiet z Izraela.

– Dlaczego Polacy pokochali te wina? Produkty ze Wzgórz Golan idealnie trafiają w gust konsumenta – uważa Paweł Gąsiorek, Prezes Domu Wina. – Są robione w stylu kalifornijskim, tzn. mają bardzo wyraźny charakter, są aromatyczne, zawierają dużo alkoholu i są dobrze zbudowane. Kochają je  zarówno początkujący, amatorzy, jaki znawcy. Życzymy winiarzom z Izraela sukcesów i liczymy na kolejne znakomite roczniki w naszych kieliszkach – L’ chaim, czyli na zdrowie! – podsumowuje Prezes Gąsiorek.

_________________________________________________________________________________