Tab. 1. Powierzchnia uprawy chmielu, liczba plantacji oraz producentów chmielu.

    Certyfikację chmielu i produktów chmielowych prowadzą następujące wojewódzkie inspektoraty jakości handlowej: w Lublinie w lubelskim rejonie upraw chmielu, w Poznaniu w rejonie wielkopolskim oraz we Wrocławiu w rejonie dolnośląskim.

W zależności od odmiany…
    W 2011 r. uprawą chmielu w Polsce zajmowało się z 650 producentów posiadających 1 419 plantacji o powierzchni 1 567,7 ha. Systematycznie od 2005 r. maleje liczba: producentów chmielu (spadek wyniósł 650 producentów), plantacji (spadek wyniósł 841 plantacji) oraz powierzchni uprawy chmielu (spadek wyniósł 723,1 ha) [tabela 1]. W krajowej strukturze odmianowej chmielu, podobnie jak na świecie, utrzymuje się trend zwiększania powierzchni upraw odmian goryczkowych i zmniejszania powierzchni upraw odmian aromatycznych. W 2011 r. 73,1% powierzchni zajmują odmiany goryczkowe (1 146,13 ha), a 26,9% odmiany aromatyczne (421,6 ha). Przetwórcom chmielu szczególnie zależy, aby kupowany przez nich surowiec chmielowy (chmiel plantatorski) zawierał najwyższą ilość alfa kwasów. W zależności od cech odmianowych chmielu, dla otrzymania 1 kg alfa kwasów przetwórca musi zużyć z odmiany aromatycznej Lubelski1 ok. 25-30 kg szyszek, z odmian goryczkowych:
Marynka ok. 12-13 kg szyszek i z Magnum tylko 7-8 kg szyszek. Ze względu na cechy odmianowe chmielu pod względem zawartości alfa kwasów, producenci – uwzględniając zapotrzebowanie rynku – zdecydowali o radykalnej zmianie proporcji upraw odmian użytkowych chmielu na rzecz odmian goryczkowych, wyżej plonujących i zawierających więcej alfa kwasów. Wśród odmian goryczkowych największą powierzchnię upraw zajmują: Marynka – 556,64 ha (48,6%) i Magnum – 521,56 ha (45,5%).

Tab. 2. Produkcja chmielu.

 Spadek zbiorów
    W 2010 r. wystąpił wyraźny spadek zbioru chmielu, do 1 866,78 t [tab. 2]. Mniejsza produkcja chmielu o 1 825,42 t w stosunku do 2009 r. została spowodowana przez zmniejszenie powierzchni plonowania plantacji o ok. 300 ha oraz z powodu podtopienia plantacji przez powódź. Poza tym, w przeciwieństwie do 2009 roku, w którym możliwe było uzyskanie średniego plonu chmielu na poziomie ok. 1,7 t/ha, w 2010 r. w następstwie niekorzystnych warunków pogodowych i agrotechnicznych w okresie wegetacyjnym roślin, średni plon wyniósł 1,0 t/ha. W 2010 r. skupiono 1 529,4 t chmielu (tj. 81,9% całego zbioru – 1 866,8 t).

Tab. 3. Ceny w skupie chmielu.

Wartość chmielu
    W 2007 r., na skutek zachwiania relacji między podażą a popytem na rynku krajowym, średnia cena skupu chmielu osiągnęła rekordową wartość 50,8 zł/kg. Wielu producentów chmielu odebrało to jako sygnał do rozwijania produkcji. Niestety, już rok później w 2008 ceny chmielu spadły średnio do 19,0 zł/kg. Silna tendencja spadku cen do 7,15 zł/kg zaznaczyła się w 2009 r. z powodu nadwyżki surowca chmielowego
(bardzo dobre zbiory 3 692,2 t) oraz małego zainteresowania browarów, posiadających alternatywne źródła zaopatrzenia za granicą [tab. 3]. Szacując zbiór chmielu w 2011 r. na poziomie 1 500,0 t, większość producentów chmielu nie powinna mieć kłopotów ze sprzedażą zebranych zbiorów.

Przypisy
1 Jerzy Dwornikiewicz, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach.

Autor: Antoni Świderski

Artykuł został opublikowany w magazynie "Agro Przemysł" nr 1/2012