Informacja w sprawie ustawy z dnia 13 czerwca 2019 r. o oznakowaniu produktów wytworzonych bez wykorzystania organizmów genetycznie zmodyfikowanych jako wolnych od tych organizmów.

Celem ustawy jest wprowadzenie przepisów umożliwiających dobrowolne oznakowanie przez producentów żywności i paszy, wytworzonych bez wykorzystania organizmów genetycznie zmodyfikowanych, zwanych dalej „GMO”, jako produktów wolnych od GMO. Ustawa dąży do tego, aby dać konsumentom informację oraz prawo wyboru, przy zakupie produktów żywnościowych, czy w danym produkcie występuje modyfikacja genetyczna i czy w procesie wytwarzania produktów były wykorzystywane GMO.

Znakowanie produktów roślinnych jako „wolne od GMO” w świetle przepisów prawa regulującego zasady przekazywania konsumentom informacji o żywności, jest możliwe i zasadne tylko dla tych produktów, które mają odpowiedniki modyfikowane genetycznie, dopuszczone do obrotu na rynku Unii Europejskiej (modyfikowane genetycznie i dopuszczone do obrotu na terytorium UE są następujące rośliny: kukurydza, rzepak, soja, burak cukrowy). Obowiązek znakowania produktów GMO wynika przy tym z odrębnych przepisów Unii Europejskiej.

Ustawa wprowadza na grunt polskiego prawa dobrowolny system oznakowania produktów GMO. Produkty, które zgodnie z przedłożoną ustawą zostaną objęte nowym systemem znakowania, to jedno i wieloskładnikowe produkty (żywność i pasze) pochodzenia roślinnego, które mają odpowiedniki modyfikowane genetycznie dopuszczone do obrotu na rynku Unii Europejskiej. Kolejną grupą produktów, które będą mogły korzystać z oznaczenia określonego w ustawie, będą produkty pochodzenia zwierzęcego (np. mięso, mleko, jaja, sery) pochodzące od zwierząt lub ze zwierząt karmionych paszami bez GMO.

Oprócz produktów jednoskładnikowych, ustawa reguluje również kwestię możliwości znakowania produktów żywnościowych wieloskładnikowych. W tej grupie produktów, jako wolne od GMO oznakowane będą mogły zostać produkty, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące warunki:

• wszystkie składniki będące produktami pochodzenia zwierzęcego oraz roślinnego, będą spełniały warunki określone w ustawie do oznaczenia ich jako wolne od GMO;
• składniki wymienione w pkt 1 będą stanowiły więcej niż 50% łącznej masy wszystkich składników w chwili ich użycia do wyprodukowania tej żywności;
• pozostałe składniki inne niż wymienione w pkt 1 nie będą zawierały, składały się oraz nie będą wyprodukowane z GMO.
• Oznakowanie żywności i pasz jako wolnych od GMO polegać będzie na umieszczeniu znaku graficznego na opakowaniu oraz w dokumentacji towarzyszącej określenia:
• „bez GMO” – w przypadku żywności pochodzenia roślinnego i żywności składającej się więcej niż z jednego składnika, w skład której nie wchodzi produkt pochodzenia zwierzęcego, oraz w przypadku pasz,
• „wyprodukowane bez stosowania GMO” – w przypadku produktów pochodzenia zwierzęcego i żywności składającej się więcej niż z jednego składnika, w skład której wchodzi produkt pochodzenia zwierzęcego.

Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2020 r.

---

Informacja w sprawie ustawy z dnia 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy o funduszach promocji produktów rolno­‑spożywczych

Celem ustawy jest utworzenie nowego funduszu promocji produktów rolno‒spożywczych ‒ Funduszu Promocji Roślin Oleistych. Celem Funduszu będzie wspieranie w szczególności:

1. działań mających na celu informowanie o jakości i zaletach roślin oleistych ‒ rzepaku, rzepiku, soi, lnu oraz konopi, przetworów pochodzących z przetworzenia tych roślin, a także miodu i innych produktów pszczelich,
2. działań mających na celu promocję spożycia przetworów nasion oleistych lub produktów pszczelich,
3. badań rynkowych dotyczących spożycia przetworów nasion oleistych lub produktów pszczelich,
4. badań naukowych i prac rozwojowych mających na celu poprawę jakości roślin oleistych, przetworów nasion oleistych lub produktów pszczelich.

Nowelizowana ustawa z dnia 22 maja 2009 r. o funduszach promocji produktów rolno­‑spożywczych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2160) reguluje tworzenie, zadania, zasady finansowania, organizację i funkcjonowanie funduszy promocji produktów rolno-spożywczych. Na jej podstawie w obecnym stanie prawnym funkcjonuje 9 funduszy, dedykowanych poszczególnym branżom w rolnictwie. Dodanie do ustawy dodatkowego funduszu stanowi konsekwencję stwierdzonej konieczność podjęcia działań stymulujących rynek roślin oleistych w szeroko pojętej części spożywczej, polegających w szczególności na budowaniu świadomości konsumenckiej na temat aspektów żywieniowych towarzyszących spożywania oleju rzepakowego. Dodatkowo przewidziano wsparcie ze środków tworzonego Funduszu produktów pszczelich, co jest uzasadnione z uwagi na wpływ aktywności pszczół na plony rzepaku (obecność pszczół na plantacji rzepaku jest niezbędna do prawidłowego zapylenia roślin), którego udział w krajowym areale uprawy roślin oleistych stanowi 95–97%.

W celu umożliwienia funkcjonowania nowego Funduszu, ustawa zobowiązuje do naliczania, pobierania i przekazywania wpłat na Fundusz Promocji Roślin Oleistych podmioty prowadzące działalność gospodarczą w zakresie przetwórstwa roślin oleistych, bez względu na ich przeznaczenie. Podmioty te będą naliczały i pobierały wpłaty na fundusz od podmiotów, które zbywają na ich rzecz wyżej wymienione towary. Wysokość wpłaty na Fundusz Promocji Roślin Oleistych będzie wynosiła 0,2% wartości netto od roślin oleistych, będących przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Analogicznie jak w przypadku pozostałych funduszy, środkami Funduszu Promocji Roślin Oleistych zarządzać będą wyłącznie przedstawiciele organizacji branżowych reprezentujący producentów rolnych oraz przetwórców działających w sektorze roślin oleistych, którzy tworzą odrębną komisję zarządzającą. W jej skład wchodzić będzie:
4 przedstawicieli producentów z branży roślin oleistych, 1 przedstawiciel producentów produktów pszczelich, 3 przedstawicieli przetwórców oraz 1 przedstawiciel izb rolniczych.

Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 sierpnia 2019 r.