Branża mleczarska jest w naszym kraju jednym z głównych filarów sektora spożywczego. Możemy obserwować coroczny wzrost produkcji oraz eksportu wyrobów mleczarskich. Polska znajduje się także w ścisłej czołówce państw UE zajmujących się skupem i przetwórstwem mleka. Z uwagi na rozległą skalę, konieczne stało się precyzyjne opomiarowanie, monitoring oraz opracowanie prawidłowego i rzetelnego sposobu rozliczania dostawców. Jak więc wygląda to w praktyce? Jakie mamy aktualnie możliwości odbioru tego surowca, aby nie płacić za wodę czy powietrze w cenie mleka?

Mleko surowe odbierane jest od rolników autocysternami, a następnie dostarczane do zakładu przetwórstwa mlecznego. Przyjętą przez zakład ilość można kontrolować na dwa sposoby: poprzez wagę najazdową albo poprzez przepływowy układ pomiarowy zainstalowany za pompą rozładowczą. Metoda kontroli ilości przyjętej wynika z zasady rozliczenia ze sprzedającym (rolnikiem) i jeżeli jest to masa, to przeważnie wykorzystuje się wagę, jeżeli objętość – układ przepływowy. Każde z tych rozwiązań ma jednak swoje wady i zalety.

Wagi samochodowe

Wykorzystanie wag samochodowych do rozliczenia ilości przyjętej jest metodą powszechnie znaną i stosowaną w większości branż przemysłu. Dużą zaletą tego rozwiąznia jest niezależność pomiaru od temperatury produktu oraz wysoka dokładność (nawet do 0,2%).  Istotną wadą natomiast, duży wpływ warunków atmosferycznych na dokładność pomiaru. W miesiącach mokrych i zimowych, normalnym zjawiskiem jest pogorszenie dokładności wagi samochodowej ze względu na deszcz, śnieg czy błoto transportowane na autocysternach. Innym powszechnie znanym problemem jest stosunkowo prosty sposób celowego zakłamania wskazań wagi poprzez wwiezienie i pozostawienie w zakładzie pewnego ciężaru (np. wody), o który masa netto do rozliczenia zostanie powiększona – płacimy więc za wodę w cenie mleka.

Przepływowe układy objętościowe

Drugim ze sposobów kontroli przyjętego surowca są przepływowe układy objętościowe. Są one wolne od wad charakteryzujących wagi najazdowe, jednakże tu największym problemem jest dokładność pomiarowa. Układy te oparte są o przepływomierze elektromagnetyczne, których dokładność w warunkach wzorcowych osiąga 0,2%. Regulacje prawne dla instalacji pomiarowych do dynamicznego pomiaru cieczy innych niż woda (Dyrektywa MID rozdział MI-005) z przeznaczeniem rozliczeniowym, narzucają na tego typu pomiary obowiązek zapewnienia dokładności większej niż 0,5%. Dokładność przepływomierzy elektromagnetycznych jest bardzo zależna od zapowietrzenia medium w związku z czym konieczne jest stosowanie wydajnych układów odpowietrzających (odgaźników). W warunkach rzeczywistej eksploatacji należy liczyć się z dokładnością pomiaru ilości mleka odbieranego w granicach 0,4%. Możliwość wpływu na ilość odbieraną jest w tym wypadku ograniczona do mieszania mleka z inną cieczą (co jest w pewnym zakresie wykrywalne poprzez badanie laboratoryjne próbek) lub odpowiedniej pracy pomp i zaworów przy rozładunku, skutecznie napowietrzając mierzone mleko.

Połączenie zalet dwóch metod w jednym rozwiązaniu

Endress+Hauser Polska, wychodząc naprzeciw wymaganiom rynku mleczarskiego w zakresie rozliczania przyjmowanego mleka, opracował układ pomiarowy w oparciu o przepływomierz masowy Coriolisa. Jest to uniwersalne rozwiązanie pozwalające zarówno na rozliczenie surowca w masie jak i objętości, łączące zalety obu wyżej opisanych metod. Zastosowanie najnowocześniejszego obecnie na rynku przepływomierza masowego Proline Promass Q, zapewnia bardzo wysoką dokładność pomiarową (pow. 0,2%), przy zachowaniu całkowitej niezależności od wpływu czynników zewnętrznych. Przepływomierz ten, posiada unikatową funkcję kompensacji zagazowania medium, dlatego też, w połączeniu z układem odpowietrzającym, daje bardzo wysoki poziom bezpieczeństwa pomiaru.

Kolejnym argumentem przemawiającym za stosowaniem przepływomierzy masowych Coriolisa są jego wartości dodane. Zintegrowany pomiar gęstości oraz temperatury on-line może służyć do kontroli jakości mleka, gdzie wartości poza ustalonymi granicami mogą sugerować prawdopodobną domieszkę innej cieczy. Pomiary te, mogą jednocześnie służyć do wyznaczenia innego parametru jakościowego, jakim jest stężenie tłuszczu (%Milk Fat) – szczególnie istotnego przy przetwórstwie, gdzie wielość ta decyduje o faktycznej cenie mleka czy też śmietanki. Sam przepływomierz to jednak nie wszystko - w połączeniu z pomiarami fizykochemicznymi tj. przewodności, pH i Redox kontrola jakości on-line jest praktycznie kompletna. Posiadając zestaw takich pomiarów, możemy wykluczyć przyjęcie nieświeżego produktu, wpływ warunków atmosferycznych, a nawet celowe przekłamanie pomiarów (domieszki innych cieczy, soli czy przekłamanie wagi najazdowej). Parametry przyjmowanego mleka są mierzone i rejestrowane na bieżąco, stąd reakcja na ewentualne odchyłki następuje już na etapie przyjęcia, poprzez przerwanie transferu, a nie jak obecnie po przyjęciu i badaniu laboratoryjnym próbki.

Opracowane przez Endress+Hauser Polska rozwiązanie jest innowacyjnym podejściem do problematyki przyjęcia mleka, kładącym nacisk na wysoką dokładność, wydajność oraz monitoring wielu parametrów on-line. Zastosowanie przepływomierza Proline Promass Q o unikatowej technologii Multi-Frequency Technology pozwala na prawidłową pracę z trudnymi mediami, do jakich niewątpliwie należy mleko. Instalacje wdrożone w kraju zapewniają rzeczywisty odbiór mleka na poziomie 55 000 l/h co przyczyniło się do znacznego zwiększenia efektywności użytkowników oraz przepustowości stacji odbioru. Zaufaj wieloletniemu doświadczeniu i szeregowi sprawdzonych rozwiązań od Endress+Hauser.

Dowiedz się więcej – pl.endress.com