Istotnymi elementami w funkcjonowaniu naszego organizmu są umiejscowione w różnych jego okolicach receptory czuciowe. Ich rozmieszczenie nie jest równomierne, stąd też pewne jego miejsca cechuje odmienna wrażliwość na działanie bodźców zewnętrznych. Do najbardziej „czułych punktów” ciała ludzkiego należą opuszki palców, czubek nosa, wargi. Receptory czucia rozmieszczone są także w błonie śluzowej. Ważnymi elementami organizmu są tzw. termoreceptory stanowiące swoiste „czujniki” temperatury, pełniące ważną rolę w jego regulacji cieplnej.

Imitacja chłodu
Wywołanie efektu termicznego stanowi swoistą odpowiedź organizmu na pojawiający się sygnał zewnętrzny docierający do odpowiednich receptorów. Ich aktywacja w zależności od potrzeby uruchamia systemy generowania lub wydalania ciepła. Bodźcem wpływającym na ich uruchomienie może być jednak nie tylko zmiana temperatury otoczenia, ale także działanie pewnych swoistych substancji. Efekt uczucia chłodu towarzyszący stosowaniu niektórych związków chemicznych związany jest z ich specyficznym, bezpośrednim oddziałaniem na receptory zimna. I choć pobudzają one do pracy termoreceptory w sposób podobny do niskiej temperatury, ich działanie w tym systemie oparte jest na pewnym przekłamaniu, w efekcie którego odczuwamy przyjemny chłód, choć temperatura otoczenia faktycznie nie ulega zmianie. Surowce te nie powodują bowiem rzeczywistego jej obniżenia w miejscu stosowania, lecz jedynie „imitują” ten efekt. 
Warunkiem koniecznym do jego osiągnięcia jest dotarcie tych komponentów do wnętrza systemów rejestrujących zmiany temperatury. Może ono nastąpić poprzez wyspecjalizowane kanały, które przepuszczają cząsteczki o określonej wielkości, kształcie i ładunku. W przekazywaniu informacji między komórkami za pośrednictwem neuroprzekaźników, główną rolę odgrywają kanały jonów.

Magdalena Sikora, Politechnika Łódzka

Fot.: www.sxc.hu

 Jak zamówić prenumeratę czasopisma drukowaną/elektroniczną