Nietolerancja laktozy, czyli tzw. hipolaktazja ma najczęściej podłoże genetyczne. Niedobór laktazy, czyli enzymu rozkładającego laktozę może wynikać również z przebytych zakażeń wirusowych lub bakteryjnych oraz innych chorób takich jak celiakia. Hipolaktazja objawia się głównie poprzez problemy gastryczne, dlatego osoby, które odczuwają dyskomfort po spożyciu produktów mlecznych, często z nich rezygnują. Aby temu zapobiec, przemysł mleczarski proponuje produkty o obniżonej zawartości laktozy, do których należą mleko spożywcze, sery, twarogi, lody oraz mleczne produkty fermentowane.

Nietolerancja laktozy

Nietolerancja laktozy należy do nietolerancji pokarmowej objawiającej się niepożądaną reakcją organizmu po spożyciu produktów, które są dobrze tolerowane poprzez osoby zdrowe. Należy do nietolerancji enzymatycznych, gdyż spowodowana jest brakiem enzymu rozkładającego cukier mleczny (Michalczuk i Sybilski 2010).

Nietolerancja laktozy jest przypadłością pokarmową, która dotyka coraz większą liczbę społeczeństwa. Hipolaktazja polega na problemach z trawieniem laktozy, tzw. cukru mlecznego, co spowodowane jest częściowym lub całkowitym brakiem enzymu – laktazy, który laktozę rozkłada na glukozę i galaktozę dzięki czemu ułatwia trawienie produktów mlecznych (Pawlicka i in. 2013).

Laktoza w pierwszych dniach życia człowieka pełni bardzo ważną rolę, ponieważ pokrywa niemal połowę zapotrzebowania na energię, jest budulcem ośrodkowego układu nerwowego oraz wspomaga przyswajanie wapnia. Laktoza charakteryzuje się mniejszą słodkością niż glukoza i sacharoza, co korzystnie wpływa na zmysł smaku. Badania dowodzą również, że uczestniczy w procesach regulacji takich hormonów jak glukoza i glukagon oraz ma właściwości prebiotyczne – ma korzystny wpływ na perystaltykę jelit. Do strawienia laktozy, niezbędny jest enzym znajdujący się w jelicie cienkim β-galaktozydaza lub inaczej tzw. laktaza. Enzym ten hydrolizuje laktozę na mniejsze cząsteczki, tj. glukozę i galaktozę i w takiej postaci trafia do krwioobiegu będąc źródłem energii (Ciborska 2011, Pawlicka i in. 2013).

Zmniejszona aktywność lub nawet całkowity brak laktazy w kosmkach jelita cienkiego przyczynia się do dolegliwości żołądkowo – jelitowych po spożyciu produktów mlecznych, co może być niebezpieczne dla zdrowia i życia (Torniainen i in. 2009).

Nietolerancja laktozy może być chorobą o podłożu genetycznym lub też wskutek pierwotnego i wtórnego niedoboru laktazy. Wtórny niedobór laktazy może mieć charakter przejściowy i minąć po regeneracji uszkodzonych kosmków jelita cienkiego. Kosmki te uszkadzają się pod wpływem takich czynników zakaźnych jak rotawirusy, czy też bakterie lub w wyniku nieswoistego zapalenia jelit, które jest spowodowane chorobą Leśniowskiego-Crohna. Do uszkodzeń kosmków jelita cienkiego może również dojść w wyniku celiakii, alergii pokarmowej, stosowania leków lub nadużywania alkoholu (Gudmand-Hoyer i Skovbjerg 1996).

Cały artykuł, a w nim m.in. informacje o metodach obniżania zawartości laktozy, został opublikowany w numerze 1/2016 kwartalnika "Agro Przemysł"

Fot. freeimages.com