Ogólne zasady zamieszczania na żywności oświadczeń zdrowotnych, podobnie jak żywieniowych, przedstawione są w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 1924/2006 r. Wspomniany przepis definiuje oświadczenie zdrowotne jako każde oświadczenie, które stwierdza, sugeruje lub daje do zrozumienia, że istnieje związek pomiędzy kategorią żywności, daną żywnością lub jednym z jej składników – a zdrowiem. Niemniej jednak warunkiem stosowania oświadczeń zdrowotnych jest zapewnienie ich prawdziwości, zrozumiałości, rzetelności i przydatności dla konsumenta. W Art. 13 i 14 ww. przepisu omówione są poszczególne grupy oświadczeń zdrowotnych. Odpowiednio: oświadczenia funkcyjne – oparte o ogólnie akceptowaną wiedzę, i innowacyjne – grupa tzw. „oświadczeń z art. 13” oraz grupa tzw. „oświadczeń z art. 14”, w tym wpływające na rozwój i zdrowie dzieci, zmniejszające ryzyko chorób.
Oświadczenia funkcyjne (funkcjonalne) stanowią największą grupę oświadczeń zdrowotnych, wsród których wyszczególnia się oświadczenia opisujące lub powołujące się na rolę składnika odżywczego czy innej substancji we wzroście, rozwoju i funkcjach organizmu, na funkcje psychologiczne lub behawioralne oraz odwołujace sie do odchudzania oraz kontroli wagi ciała, zmniejszenia poczucia głodu, zwiększenia poczucia sytości, zmniejszenia ilości energii dostępnej z danego sposobu odżywiania się. Są to więc oświadczenia informujące konsumenta o wpływie żywności na funkcjonowanie organizmu.
Kwalifikacja stosowanych przez przedsiębiorców oświadczeń zwanych „oświadczeniami dla dzieci” winna być prowadzona w oparciu o wskazówki dotyczące wdrażania rozporzadzenia nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20.12.2006 r. Zgodnie z ww. wskazówkami, za oświadczenie dotyczące rozwoju i zdrowia dzieci uznaje się oświadczenie odnoszące się wyłącznie do rozwoju i zdrowia dziecka, np. „wapń jest dobry dla wzrostu dzieci”, dla których uzasadnienie naukowe odnosi się do dzieci – badania naukowe przeprowadzono tylko w grupie dzieci. Oświadczenia stosowane wyłącznie na produktach przeznaczonych dla dzieci – np. preparaty do dalszego żywienia niemowląt, żywność przetworzona na bazie zbóż i żywność dla niemowląt i małych dzieci.
Oświadczenie z art. 14 – o zmniejszeniu ryzyka choroby – oznacza każde oświadczenie zdrowotne, które stwierdza, sugeruje lub daje do zrozumienia, że spożycie danej kategorii zywności, danej żywności lub jednego z jej składników znacząco zmniejsza czynnik ryzyka w rozwoju choroby dotykającej ludzi (art. 2.2.7 rozp. 1924/2006). Istotnym jest, że stosując tego rodzaju oświadczenie na etykiecie, w prezentacji lub w reklamie zamieszcza się również stwierdzenie, że istnieje wiele czynników ryzyka choroby, której dotyczy oświadczenie i że zmiana jednego z tych czynników ryzyka może wywierać korzystny wpływ, lub nie wywierać go (Art.14.2).Tego typu oświadczenia informują konsumenta o wpływie żywnosci na zmniejszenie działania wybranego czynnika ryzyka rozwoju choroby. Należy pamiętać, że treść oświadczenia nie może sugerować wpływu produktu na leczenie chorób – szczególnie w odniesieniu do produktów roślinnych (ziołowych). Tego typu treści mogą być wykorzystywane jedynie w znakowaniu produktów leczniczych!

Autor: dr n. biol. Izabela Szamrej

 Jak zamówić prenumeratę czasopisma drukowaną/elektroniczną