Straty żywności, jakie powodują gryzonie, nie ograniczają się tylko do zjadania produktów, ale także powodują skażenie odchodami (każdy szczur wydala każdego dnia ok. 20 grudek kału i 16 ml moczu), sierścią, krwią, jak również innymi fizycznymi i mikrobiologicznymi zanieczyszczeniami. Szczury są wektorami biernymi i czynnymi ponad 200 chorób inwazyjnych i zakaźnych ludzi, a także zwierząt [Gliniewicz]. Gryzonie te przenoszą groźne dla człowieka drobnoustroje patogenne, między innym: Salmonellę spp, Listerię spp, Escherichię coli, Cryptosporidium parvum, Leptospirię spp, pałeczki Yersinii enterocolitici (wywołujących jersiniozę) czy te groźniejsze Yersinii pesttis (wywołujące dżumę), mogą też przenosić zarazki takich dolegliwości i chorób jak: schorzenia biegunkowe, toksoplazmoza, leptospiroza, tularemia czy wścieklizna [Battersby 2009, Gliniewicz]. Patogeny mogą być przenoszone poprzez bezpośrednie ukąszenie gryzonia, czy też przez ukąszenie pchły, kleszcza lub roztocza bytującego na szczurach i myszach, może to również nastąpić przez zanieczyszczenie żywności czy wody bezpośrednio odchodami, sierścią, krwią tych zwierząt.

Ponieważ wszystkie gryzonie posiadają parę silnych siekaczy rosnących przez całe życie, osadzonych w górnej i dolnej szczęce, to szkody, jakie wyrządzają nie dotyczą jedynie środków spożywczych ale zniszczeniom mogą ulec także konstrukcje budynków, instalacje elektryczne i wodno-kanalizacyjne.

Obecność szkodników przy produkcji oraz przetwórstwie żywności zawsze była i jest nadal niedopuszczalna. Z tego względu stale widoczny jest rozwój przemysłu zwalczającego szkodniki. Efekty prac można obserwować w coraz to bardziej precyzyjnych metodach monitoringu jak i technikach wabienia. Mino to niektóre praktyki w przemyśle spożywczym nie nadążają za najnowszymi trendami i nowinkami technicznymi. Zaczyna się to znacząco zmieniać, ponieważ wymogi prawne, dbałość o czystość środowiska powodują zainteresowanie ze strony przemysłu spożywczego najnowocześniejszymi metodami kontroli i walki ze szkodnikami.


(1).  Battersby S., "Procedury ochrony przed szkodnikami w przemyśle spożywczym" "CIEH", 2009.
(2).  Gliniewicz A.," Zagrożenia zdrowotne powodowane przez gryzonie synantropijne. Ochrona obiektów przed gryzoniami, metody zwalczania gryzoni" "Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny"


Autor: Agnieszka Nawirska-Olszańska

Fot. www.sxc.hu