Czy to się opłaca?

Podejmując decyzję o inwestycji w agregat kogeneracyjny o mocy jak wyżej, trzeba liczyć się z wydatkiem rzędu 625 tys. PLN. Nakłady inwestycyjne w tej kwocie obejmują dostawę i montaż silnika, wymienników ciepła oraz wszystkie niezbędne prace budowlane. Koszty związane z eksploatacją układu będą obejmować zakup paliwa oraz bieżący serwis i okresowe remonty. Eksploatacja własnego źródła wiąże się z koniecznością wnoszenia opłat środowiskowych, w szczególności za emisję gazów cieplarnianych. Koszty niezwiązane bezpośrednio z eksploatacją, które trzeba będzie ponieść to ubezpieczenie oraz podatek od nieruchomości.

Korzyści płynące z eksploatacji agregatu to brak konieczności zakupu pewnej ilości energii elektrycznej i ciepła oraz sprzedaż nadwyżki energii elektrycznej poprzez sieć elektroenergetyczną. Dodatkową korzyścią może być również uzyskanie wsparcia finansowego, które scharakteryzowano w dalszej części opracowania.

Analizę przeprowadzono w dwóch wariantach. W pierwszym z nich założono brak wsparcia, w drugim natomiast uwzględniono premię gwarantowaną w wysokości 149,99 PLN/MWh. Założono cenę energii elektrycznej na poziomie 450 PLN/MWh (zakup) oraz 240 PLN/MWh (sprzedaż). Założona cena gazu to 140 PLN/MWh. Finansowanie inwestycji odbywa się z udziałem wkładu własnego oraz kredytu. Stopa dyskonta równa jest średnioważonemu kosztowi kapitału i wynosi 9%. Założono roczną inflację na poziomie 2,5%. Okres budowy wynosi 2 lata natomiast eksploatacji 15 lat. W połowie okresu eksploatacji ma miejsce remont kapitalny. Wyniki analizy zestawiono w poniższej tabeli.

Tabela 2. Zestawienie wskaźników rentowności inwestycji.

Wskaźnik	Wariant I bez premii gwarantowanej	Wariant II z premią gwarantowaną
Nakłady inwestycyjne [tys. PLN]	625,00	625,00
Prosty okres zwrotu (SPBT) [lata]	5,32	4,02
Zdyskontowany okres zwrotu (DPBT) [lata]	6,23	4,36
Wartość bieżąca netto (NPV) po 15 latach [tys. PLN]	965,84	2 045,35
Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR) [%]	27,91%	44,36%

 

W obydwu analizowanych przypadkach, wskaźniki rentowności wskazują, że inwestycja jest opłacalna. Wartość bieżąca netto jest dodatnia, natomiast wewnętrzna stopa zwrotu wyższa od założonej stopy dyskonta. W wariancie bez mechanizmu wsparcia zdyskontowany okres zwrotu wynosi nieco ponad 6 lat, natomiast z premią gwarantowaną skraca się do ok. 4,5 roku. Analizy prowadzone przez autorów wskazują również, że inwestycje w układy o wyższych mocach charakteryzują się krótszymi czasami zwrotu, co wynika z efektu skali – zmniejszenia jednostkowych nakładów inwestycyjnych oraz jednostkowych kosztów eksploatacji.

 

Inwestycja jest wysoce opłacalna przy przyjętych wyżej założeniach. Nie jest natomiast wolna od ryzyka zmian, które mogą nastąpić w czasie eksploatacji lub w trakcie budowy układu. Z tego względu, analiza ekonomiczna wariantu z premią gwarantowaną została uzupełniona o analizę wrażliwości inwestycji na cztery parametry: cenę energii elektrycznej, cenę gazu, wielkość nakładów inwestycyjnych oraz cenę ciepła. Parametry te zmieniano w zakresie od -25% do +25% zakładanej wartości. W każdym przypadku, wartość bieżąca netto (NPV) była dodatnia, a wewnętrzna stopa zwrotu wyższa niż zakładana stopa dyskonta. Okres zwrotu (DPBT) zawierał się w przedziale 3,5 – 5,5 roku. Wskaźniki rentowności są najbardziej wrażliwe na zmiany cen energii elektrycznej i gazu, natomiast najmniej na wielkość nakładów inwestycyjnych i cenę ciepła. Na rysunku poniżej przedstawiono przebieg zmian tych wskaźników w zależności od zmiany ceny energii elektrycznej.

Rysunek 4. Analiza wrażliwości NPV i DPBT na zmianę ceny energii elektrycznej.

Dodatkowo wykonano obliczenia pokazujące w jaki sposób kształtowała się emisja CO2 w okresie przed oraz po wybudowaniu i eksploatacji układu kogeneracyjnego. W obliczeniach uwzględniono zużycie gazu przez układ, energię elektryczną wyprodukowaną oraz ciepło sieciowe, którego kupna uniknięto. Przyjęto emisyjność energii elektrycznej z sieci na poziomie 765 kg CO2/MWh oraz ciepła sieciowego 94,96 kg CO2/GJ. Przy podanych założeniach, emisja CO2 zmniejszona została o więcej niż połowę, co oznacza znaczącą redukcję śladu węglowego przedsiębiorstwa. Wyniki zestawiono tabeli 3.

Tabela 3. Emisja CO2 przed i po budowie układu kogeneracyjnego.

Emisja przed, Mg CO2/rok	985,86
Emisja po, Mg CO2/rok	445,02
Emisja uniknięta, Mg CO2/rok	540,84

 

Jakie wsparcie można otrzymać?

 

Podejmując inwestycję w wysokosprawną kogenerację, można liczyć na wsparcie z dostępnych mechanizmów systemowych. Wsparcie obejmuje zarówno dotację do poniesionych nakładów inwestycyjnych jak i dopłatę do wytworzonej albo sprzedanej energii elektrycznej.

Aktualnie trwa nabór w konkursie „Energia odnawialna, efektywność energetyczna, bezpieczeństwo energetyczne. Rozwój wysokosprawnej kogeneracji przemysłowej” prowadzony przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Poziom dofinansowania obejmuje 45% kosztów kwalifikowanych. Minimalna kwota dofinansowania stanowi 1 mln EUR natomiast maksymalna 7 mln EUR. Konkurs skierowany jest do małych, średnich i dużych przedsiębiorstw. Wnioski można składać do dnia 31 sierpnia 2020 r.

Wsparcie w postaci premii gwarantowanej, kogeneracyjnej lub kogeneracyjnej indywidualnej zapewnione jest przez Ustawę z dnia 14 grudnia 2018 r. o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji. Wsparcie mogą otrzymać jednostki, których emisyjność jest niższa niż 450 kg CO2/MWh. W przypadku jednostek o mocy elektrycznej niższej niż 1 MWe, premia gwarantowana wynosi 144,99 PLN do każdej wyprodukowanej megawatogodziny energii elektrycznej. Dla jednostek od 1 MWe do 50 MWe premia kogeneracyjna ustalana jest w wyniku aukcji. Zgodnie z wynikami ostatnich aukcji, zawiera się ona w przedziale 60 – 100 PLN/MWh. Jednostki o mocy powyżej 50 MWe mogą liczyć na wsparcie w postaci premii kogeneracyjnej indywidualnej, której wysokość ustalana jest indywidualnie, w drodze naboru. Wsparcie w tym przypadku obejmuje energię elektryczną wyprodukowaną, wprowadzoną do sieci i sprzedaną. Wsparcia udziela się na okres 15 lat.

Dla jednostek o mocy powyżej 1 MWe zachodzi dodatkowo jeden warunek uzyskania wsparcia. Ciepło produkowane w jednostce kogeneracyjnej musi być w 70% wprowadzane do miejskiej sieci ciepłownicze. Wówczas wsparcie obejmuje 100% wyprodukowanej energii elektrycznej – w przeciwnym wypadku proporcjonalnie mniej.

Współpraca z KAPE

Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. jako firma z ponad 25-letnim doświadczeniem świadcząca usługi doradcze podnoszące efektywność energetyczną oraz przyczyniające się do redukcji emisji gazów cieplarnianych, oferuje kompleksową usługę dla przedsiębiorstw. Możemy dobrać najlepsze z dostępnych rozwiązań technicznych, zaproponować montaż finansowy przedsięwzięcia i pozyskać dotacje z dostępnych mechanizmów wsparcia. KAPE może pełnić rolę inwestora zastępczego, prowadzącego inwestycję w imieniu Klienta lub niezależnego doradcy na każdym z etapów inwestycji, od planowania, przez dobór optymalnych urządzeń aż po budowę i rozruchu. Cechuje nas niezależność – nie jesteśmy pośrednikiem handlowym, a rozwiązania, proponowane Klientom, są zindywidualizowane i zoptymalizowane pod kątem korzyści i możliwości.

 

[1] Derski B., Zasuń R., Zalało elektrownię. Prąd po 1300 zł/MWh, www.wysokienapiecie.pl (czerwiec 2020)